تبلیغات الماس

مطالبی که دراین مقاله میخوانید ...

حک و حکاکی

هنر حکاکی یکی از قدیمی ترین هنر ها در نزد بشریت می باشد.

که تاریخچه آن به انسانهای نخستین بر می گردد.در ابتدا انسانها برای فهماندن منظور خود، از حکاکی روی سنگ استفاده می کردند

و بعد ها در راستای ثبت وقایع از این روش استفاده شد . در آن زمان این عمل به عنوان یک کار هنری تلقی نمی شد.

بعدها با پیدایش فلزات حکاکی شکل و شیوه جدیدی به خود گرفت و علاوه بر حکاکی روی سنگ و دیوارهای سنگی که اتفاقا به واسطه پیدایش فلز شکل بهتری به خود گرفت بود

بخش جدید، حکاکی فلزات هم به آن اضافه گردید و روز به روز تکامل بیشتری یافت ، جهت ثبت و شمارش صلاح ها ((که اولین مارک زنی تاریخ است)) وزیبا سازی صلاح ها ی افراد خاص ازجمله پادشاهان و …. از حک روی فلز استفاده می شد،

حک و حکاکی

که در آثار بدست آمده تاریخی نمونه های نخستین آن قابل مشاهده است .

این مورد با توجه به پیشینه تاریخی غنی در ایرن هم بسیار فراگیر بوده طبق آثار کشف شده قبل از پیدایش خط ایرانیان از مهر در راستای اعتبار بخشی به اسناد استفاده می کردنند

و ایرانیان باستان بیشترین نقش در اعتبار بخشی به مهر و هنر حک فلز را داشته اند .

از دسته های مهم صنعت مهر آن زمان مهر های فلزی می باشد مهری از جنس فلزات مختلف که به وسیله ابزار های بدوی حکاکی و هنر دست استاد کار صورت می گرفت.

با گذشت زمان و پیشرفت بشریت و به طبع ابزارهای حکاکی هم دستخوش تغیرات شد و تکامل یافته تر شد

و این هنر به بخشهای دیگری هم تسری پیدا کرد و وارد حیطه هنر و صنعت آن دوره تاریخی نیز شد که آثار بسیار خیره کننده ای و تکرار ناشدنی از حکاکی سنگ ها ، ظروف ، جواهرات ، وفلزات بجا مانده است .

حکاکی ظروف ،حک عقیق ، حکاکی سنگ های تزءینی ،حکاکی انگشتر ،حک چوب ،حکاکی مجسمه ها وپیکر تراشی (به ویژه در روم و یونان باستان ) سنگ تراشی ( درایران باستان ) و ساخت نما های باشکوه از سنگ و فلز باعث شد

حکاکی را در بخش هنری و استفاده از حک فلز در انواع صلاح ها ( شمشیر و نیزه و … )

در بخش صنعتی این امر را به بخش جدا نشدنی تاریخ تبدیل شود.
طبق شواهد به دست امده از آثار از حک روی فلز برای شناسایی تعدادصلاح ها و حتی با حکاکی پلاک هایی

(( بدوی و متناسب با آن دوره تاریخی )) سعی در شناسایی افراد نظامی و کشته شدگان در جنگ ها را داشته اند که نشان از هوشمندی انسانها در آن زمان را دارد .

روشی که با گذشت هزاران سال به شیوه نوین هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرد .و اهمیت حکاکی پلاک و حک فلز را در آن زمان نشان می دهد .

اگر بخواهیم حکاکی را به دو بخش هنری و صنعتی تقسیم کنیم . در بخش هنری هنوز هم شیوه گذشته گان دارای ارزش بیشتری است.

در واقع شیوه حکاکی دستی که به لحاظ هنری دارای ارزش بیشتری میباشد. وگرنه امروزه با توجه به پیشرفت علم و صنعت و دستگاههای حکاکی فلزات و سنگ و چوب قابلیت اجرای انواع طرح ها و نقش ها با سرعت و کیفیت بسیار بالا فراهم است .

اما در بخش هنری ارزش کار دست و هنر استاد کار دارای ارزش والاتری است نسبت به انواع دستگاه های حکاکی و صنعتی .

اما در بخش صنعتی به ویژه حکاکی فلزات با توجه به تیراژ تولید و سرعت روند کار استفاده از سیستم دستی عملا غیر ممکن بوده و با توجه به هزینه کم و شرایط دستگاه حک روی فلز استفاده از این سیستم در صنعت رواج یافته است .

امروزه انواع روشهای حکاکی با توجه به شرایط قطعه ونوع خط تولید در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد .

حکاکی به روش کوبشی مرسوم ترین و کم هزینه ترین و یکی از سریع ترین روشهای حکاکی فلزات بوده که بنا بر دلایل ذکر شده برای مارک زنی ، پرتیراژ ترین نوع ماشین حک مورد استفاده در صنعت می باشد .

صنایعی از قبیل خودرو سازی، قطعه سازی خودرو،قطعات صنعتی ، سازه فلزی و سوله ، نفت و گاز و پتروشیمی ، صنعت آسانسور و متالوژی و قالب سازی و لوازم خانگی و …. از حک روی فلز جهت مارک زنی و شناسایی محصول و …استفاده میگردد.

حک و حکاکی

انواع روش های حکاکی:

1- حکاکی لیزری:

حکاکی لیزری نسبت به بقیه روشهای حک جدیدتر، کاملتر و گرانتر است. (قبلا درباره چگونگی کارکرد لیزر صحبت کرده ایم ) چاپ در این روش با استفاده از نور لیزر انجام میشود. شما هیچ محدودیتی در چاپ نوشته، اشکال گرافیکی یا بار کد ندارید.

دستگاه های لیزر از لحاظ منبع تولید کننده نور لیزر به چند روش تقسیم میشوندلیزر فایبر، لیزر CO2، لیزر YAG

  • لیزر فایبر:  لیزر فایبر برای فلزات و سطوح سخت استفاده میشود و روی یکسری از محصولات قابلیت حک ندارد.
  • لیزر CO2: لیزر CO2 برای سطوح نرم مثل کاغذ، چوب و پلاستیک مناسب است و روی اجسام سخت نفوذ کمتری دارد.
  • لیزر YAG:  لیزر YAG در سالهای قبل مرسوم بود و عموما در جواهر سازی کاربرد داشت.
حک و حکاکی

2- حک مکانیکی

حک مکانیکی ماشینی و اتوماتیک شده حک سنتی است  و برای مواد سخت مورد استفاده قرار میگیرد. مثل: انواع فلزات، پلاستیکهای سخت و چوب. عموما ما یک سوزن از جنس تنگستن داریم که توسط موتورهای الکتریکی قابلیت حرکت دارد و چاپ مورد نظر شما را بصورت فیزیکی با روشهای زیر انجام میدهد:

  • حک ضربه ای : سوزنی از جنس تنگستن و با فرکانس بالا به محصول ضربه میزند و چاپ دلخواه شما را با سرعت خوب و بصورت دائمی چاپ میکند.
  • حک اسکرایب: در این روش سوزن روی محصول نفوذ میکند و با حرکت سطح محصول را میخراشد . و چاپ با رزولوشن خوب و بدون صدا انجام میشود.
  • براده برداری: در این روش سوزن با سرعت بالایی درحال چرخش است و با استفاده از براده برداری از سطح محصول چاپ مورد نظر شما را انجام میدهد.

حک پرسی هم زیر مجوعه حک مکانیکی قرار میگیرد اما روش متفاوتی دارد و نسبت به روشهای قبلی توانایی چاپ اطلاعات متغییر را ندارد.


3- حک الکتروشیمیایی

در این روش از حکاکی برای چاپ از قدرت خورندگی مواد شیمیایی استفاده میشود. به این صورت که اطلاعاتی که میخواهیم چاپ کنیم بصورت شابلون روی محصول میچسبانیم و با استفاه از مواد شیمیایی و پد دستگاه اکسیداسیون روی محصول اتفاق می افتد و در نتیجه چاپ انجام میشود. حک در این روش ظریف و کم عمق است و برای چاپ نیاز به شابلون خواهید داشت.

حک و حکاکی

4- حک پاششی :

در این روش با استفاده از پاشش ذرات کار حکاکی انجام میشود. شما در این روش نیز نیاز به شابلون برای هر چاپ دارید. و معروفترین روش در این تکنیک سند بلاست (Sandblasting) است که با استفاده از ماسه حکاکی میکند. و در ایران عموما روی شیشه از آن استفاده شده است.

سند بلاست تاریخچه جالبی هم دارد : روزی ژنرال بنجامین چیو تیلگمن بعد از یک طوفان شن از پنجره اتاقش به بیرون نگاه میکردکه متوجه شد قسمتی از شیشه که بیشتر در معرض برخورد ماسه بود کدر شده است. و بقیه داستان هم قابل پیش بینی است او رفت و اولین دستگاه سند بلاست را ساخت.


5- ویل مارکینگ :

در این روش که معمولا برای خطهای اکسترود استفاده میشود. اطلاعات چاپی دور چرخی بصورت برجسته یا تورفته وجود دارد. هنگام گذشتن محصول از زیر رول مارکینگ با استفاده از فشار و گرما اطلاعات به محصول منتقل میشود.

محصولات مرتبط